11-C#-6 Aritmetiksel Operatörler

C#’ta Operatörler

Programlama dillerinde tek başlarına herhangi bir anlamı olmayan ancak programın işleyişine katkıda bulunan karakter ya da karakter topluluklarına operatör denir. Örneğin a+b ifadesinde + işareti bir operatördür. Operatörlerin etki ettikleri sabit ya da değişkenlere ise operand denir. Örneğin a+b ifadesinde a ve b birer operanddır. Operatörler aritmetiksel, atama, karşılaştırma ve mantıksal olarak ayrılır.

1. Aritmetiksel Operatörler

Matematiksel işlemlerin yapılabildiği operatörlerdir.

Örnek:

int x = 10;
int y = 5;
Console.WriteLine("x + y = {0}", x + y);
Console.WriteLine("x - y = {0}", x - y);
Console.WriteLine("x * y = {0}", x * y);
Console.WriteLine("x / y = {0}", x / y);
Console.ReadKey();

Örnek:

int a = 15, b = 4;
int toplam, fark, carpim, bolum, kalan;
float c = 23.5F;
toplam = a + b;
Console.WriteLine(toplam); //Console.WriteLine(a+b); aynı işlemdir.
fark = a - b;
Console.WriteLine(fark);
carpim = a * b;
Console.WriteLine(carpim);
bolum = a / b;
Console.WriteLine(bolum);
//DİKKAT bölme işleminde kullanılan değişkenler
//tamsayı türünde olduğundan bölüm tam sayı olacaktır.
float bolme = a / b; // Bu ifadede aynı olacaktır.
Console.WriteLine(bolme);
bolme = (float)a / b; // Sonucu ondalıklı olmasını istiyorsak.
Console.WriteLine(bolme);
//bolum = c / b; yalış olur. c float olduğu için bolum float olmalı
bolum = (int)c/ b;  
Console.WriteLine(bolum);
//BÖLME İŞLEMİNDE ONDALIKLI KISIM ÖNEMLİYSE BİR DEĞİŞKEN MUHAKKAK ONDALIKLI TÜRDE OLMALI

bolme = 15 / 8f; // Bu ifadede kullanılan f ekine dikkat
Console.WriteLine(bolme);

bolme = (float)a / b; 
Console.WriteLine(bolme);

kalan = a % b;
Console.WriteLine(kalan);
Console.ReadKey();

Örnek:

int x = 10;
int y = 4;
int sonuc;
float floatSonuc;
sonuc = x / y;
Console.WriteLine("x / y = {0}", sonuc);

floatSonuc = (float)x / y;
Console.WriteLine("x / y = {0}", floatSonuc);

floatSonuc = x / (float)y;
Console.WriteLine("x / y = {0}", floatSonuc);

floatSonuc = (float)x / (float)y;
Console.WriteLine("x / y = {0}", floatSonuc);

floatSonuc = (float)(x / y);
Console.WriteLine("x / y = {0}", floatSonuc);

Console.ReadKey();

Birinci çıktı: sonuc = x / y = 10/4 bir tamsayı bölme işlemi olduğundan bölümün tam sayı kısmı alınmıştır.

İkinci çıktı: floatSonuc = (float)x / y = (float)10 / 4 deyiminde, önce 10 sayısı float tipine dönüştürülüyor, sonra 4 sayısına bölünüyor. Bir float tipin bir tam sayıya bölümü yine float tipindendir. Dolayısıyla, (float)10 / 4 = 2.5’tir.

Üçüncü çıktı: Bu çıktı ikinci çıktının simetriğidir. floatSonuc = x / (float)y = 10/(float)4 deyiminde,önce 4 sayısı float tipine dönüştürülüyor, sonra 10 tam sayısı 4.0 sayısına bölünüyor. Birtam sayı tipin bir float tipine bölümü yine float tipindendir. Dolayısıyla, 10 /(float)4 = 2.5’tir.

Dördüncü çıktı: İkinci ve üçüncüçıktınınbirleşimidir. floatSonuc=(float)x / (float)y = (float)10 / (float)4 deyiminde, önce 10 ve 4 sayılarının her ikisi de float tipine donüştürülür. Sonra iki float tipin birbirine bölümü yapılır. Bu işlemin sonucu, doğalolarak bir float tipidir. Dolayısıyla, (float)10 / (float)4=2.5’tir.

Beşinci çıktı: floatSonuc = (float)(x / y) = (float)(10/4) deyiminde, önce (10 / 4 ) bölme işlemi yapılır. Bu bir tam sayı bölme işlemi oldugu için birinci çıktıda oldugu gibi çıkan sonuç 2dir. (float)2 = 2.0000000 olduğundan çıktı 2’dir.
 

Örnek: İki sayı girilecek ,girilen ikinci sayının birinci sayıya bölümünden kalanı bulan program kodlarını yazınız.

int x, y;
Console.Write("1. Değeri Giriniz :");
x = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());

Console.Write("2. Değeri Giriniz :");
y = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());

Console.WriteLine("{0} % {1} = {2}", x, y, x % y);
Console.ReadKey();

Örnek: Bir işçinin aylık aldığı maaşı klavyeden girilerek, günlük almış olduğu ücreti ekrana aşağıdaki gibi yazdırınız.(bir ayı 30 gün olarak alınız, Sonuç ondalıklı olabilir.)

Aylık maaşınız …… TL  günlük olarak …… TL kazanmaktasınız.

float maas, gunluk;

Console.Write("Aylık maaşınızı giriniz");
maas = Convert.ToSingle( Console.ReadLine()); //  float.Parse(Console.ReadLine());

gunluk = maas / 30;

Console.WriteLine("Maaşınız {0} TL, günlük olarak {1} TL kazanmaktasınız", maas, gunluk);

Console.ReadKey();

İşlem Öncellikleri

Örnek 1: 3+5*2 işleminin sonucu nedir?
int a=3+5*2   
a=?

Örnek 2: 10/5*2 işleminin sonucu nedir?
int a=10/5*2 
a=?

Örnek 3: (5+2)*4-6/2 işleminin sonucu nedir?

Örnek 4: (5+3)*4-6/2*3-(2*3) işleminin sonucu nedir?

Örnek 5:     işlemi nasıl yapılır. a=11,b=2 vererek sonucu bulunuz.

double a=11,b=2;
double sonuc = (3 * a - 2 * b) / (a + b);
Console.WriteLine(sonuc);

Örnek 6:   İşlemi nasıl yapılır. a=2,b=4,c=3 vererek sonucu bulunuz.

Örnek7: Klavyeden girilen 2 sayının toplamını alıp ekrana yazdıran kodu yazınız?

int s1, s2,toplam;
Console.WriteLine("Bir sayı giriniz");
s1 = int.Parse(Console.ReadLine());
Console.WriteLine("Bir sayı daha giriniz");
s2 = int.Parse(Console.ReadLine());
toplam = s1 + s2;
Console.WriteLine("İki sayının toplamı {0}", toplam);
Console.ReadKey();

Örnek8: Klavyeden girilen 3 sayının ortalamasını bulan ve ekrana yazdıran kodu yazınız?